Zespół Wernickego-Korsakowa – ciężkie powikłanie alkoholizmu

Zespół Wernickego-Korsakowa (ZWK) to poważne zaburzenie neurologiczne będące konsekwencją długotrwałego i intensywnego nadużywania alkoholu. Choroba ta rozwija się na skutek niedoboru tiaminy (witaminy B1), co prowadzi do uszkodzenia mózgu, szczególnie struktur odpowiedzialnych za pamięć i koordynację ruchową. ZWK obejmuje dwie powiązane jednostki chorobowe: encefalopatię Wernickego i psychozę Korsakowa.

Encefalopatia Wernickego – pierwszy etap zespołu

Encefalopatia Wernickego jest ostrym stanem neurologicznym, który objawia się zaburzeniami koordynacji ruchowej, oczopląsem, podwójnym widzeniem oraz dezorientacją. Objawy te są wynikiem uszkodzenia mózgu, zwłaszcza w obszarach wzgórza i podwzgórza. Bez odpowiedniego leczenia stan ten może prowadzić do śpiączki, a nawet śmierci.

Psychoza Korsakowa – trwałe następstwa

Psychoza Korsakowa rozwija się zazwyczaj po przejściu encefalopatii Wernickego i charakteryzuje się poważnymi deficytami pamięci, zwłaszcza trudnościami w tworzeniu nowych wspomnień. Pacjenci mogą również cierpieć na konfabulacje, czyli wypełnianie luk pamięciowych zmyślonymi historiami. Objawy te są często nieodwracalne i znacznie wpływają na jakość życia.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Głównym czynnikiem ryzyka rozwoju ZWK jest chroniczne nadużywanie alkoholu, które zaburza wchłanianie tiaminy w przewodzie pokarmowym. Dodatkowo nieodpowiednia dieta, częsta wśród osób uzależnionych od alkoholu, potęguje niedobory witamin. Inne czynniki ryzyka to choroby przewodu pokarmowego oraz stany wymagające zwiększonego zapotrzebowania na tiaminę, takie jak ciąża czy ciężkie infekcje.

Diagnoza i leczenie

Diagnoza ZWK opiera się na wywiadzie medycznym, badaniach neurologicznych oraz testach obrazowych mózgu, takich jak rezonans magnetyczny. Leczenie obejmuje przede wszystkim dożylne podanie tiaminy oraz odpowiednią suplementację witaminową. Kluczowe jest również przerwanie spożywania alkoholu, co może wymagać profesjonalnego wsparcia.

Profilaktyka i znaczenie wczesnej interwencji

Najlepszą metodą zapobiegania ZWK jest całkowita rezygnacja z alkoholu oraz dbanie o zbilansowaną dietę bogatą w witaminy z grupy B. W przypadku osób uzależnionych ważne jest wczesne rozpoznanie problemu i wdrożenie terapii, które mogą zapobiec nieodwracalnym uszkodzeniom neurologicznym.

Powiązania z innymi skutkami alkoholizmu

Zespół Wernickego-Korsakowa to tylko jedno z wielu poważnych powikłań wynikających z przewlekłego nadużywania alkoholu. Więcej na temat negatywnych skutków alkoholu można przeczytać w artykule Wpływ alkoholu na funkcjonowanie trzustki.